Algemeen

Portretserie stuurgroep DiverSWerk:

Deel 3: Patricia van der Heijden

Werkvloer, kenniscentrum, werkgeversorganisatie en vakbond: alle vier zijn ze vertegenwoordigd in de stuurgroep van DiverSWerk. Wie zijn deze stuurgroepleden, welke kansen en uitdagingen zien zij in de branche en welke rol speelt DiverSWerk daarin? Deel 3: Patricia van der Heijden, beleidsadviseur bij FNV voor de SW-branche.

Patricia van der Heijden, stuurgroep DiverSWerk

Met de komst van de Participatiewet is het principe van ‘passend werk voor iedereen’ onder druk komen te staan. Maar Patricia van der Heijden ziet ook veel kansen en blijft lobbyen. Vanuit de vakbond maakt ze zich hard voor de belangen van werknemers met een arbeidsbeperking. “Iedereen verdient het om mee te doen op de plek die bij hem of haar past.”

Al ruim tien jaar werkt Patricia van der Heijden bij FNV voor de SW-branche. En het is nog elke dag interessant en uitdagend. “Het is zo’n leuke branche om in te werken! Dat mensen die niet vanzelfsprekend een plek op de ‘reguliere arbeidsmarkt’ kunnen vinden, met de juiste hulp en begeleiding toch een eigen inkomen kunnen verdienen en tot hun pensioen een bijdrage aan de maatschappij kunnen leveren; dat raakt en drijft mij. Ieder mens doet ertoe, ieder mens verdient erkenning. Werk speelt daar een hele belangrijke rol in. Dat je ergens onderdeel van uitmaakt en iets toevoegt; dat is zo waardevol. Dat wordt in gesprekken met onze leden iedere keer opnieuw bevestigd.”

Iedereen meedoen

Welke waarde ligt daar voor Patricia onder? “Gelijkheid, denk ik. Of eerlijkheid. Ik wil dat iedereen mee kan doen. Met werk dat past bij iemands mogelijkheden en interesses. Dat is ook het belang van ons als vakbond bij divers werk: dat de inhoud van werk leuk en passend is en iemand het daardoor volhoudt tot het einde van de rit. Met fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden uiteraard.” Makkelijker gezegd dan gedaan, zo blijkt. Want volgens de FNV staan nog vele tienduizenden mensen met een arbeidsbeperking langs de kant. “Door de Participatiewet is het principe van passend werk onder druk komen te staan”, zegt Patricia.

Uitdagingen door de Participatiewet

“Natuurlijk, ik sta achter de gedachte zoveel mogelijk mensen een plek te geven binnen de reguliere arbeidsmarkt. Maar met de Participatiewet is dit veel te resoluut gegaan. Dat blijkt ook uit de evaluatie van de Participatiewet. Helaas is inmiddels op een aantal plaatsen het kwaad al geschied. Door jarenlange bezuinigingen en gebrek aan nieuwe instroom vallen op sommige plekken werksoorten binnen de SW weg, terwijl diversiteit juist zo hard nodig is om mensen te begeleiden naar die passende plek. Sociale werkvoorzieningen worden in sommige gemeenten uitgekleed terwijl zij als geen ander weten hoe ze mensen in de doelgroep goed moeten matchen en begeleiden. Dat is niet alleen jammer maar ook contraproductief. En de werkzoekenden en werknemers hebben het nakijken.”

Recht op werk

FNV startte de campagne ‘Recht op werk via sociale ontwikkelbedrijven’, waarmee ze richting de politiek de belangrijke rol van sociale werkvoorzieningen willen benadrukken op de weg naar passend werk voor mensen met een arbeidsbeperking. Patricia: “Mensen begeleiden van instroom, via doorstroom naar waar mogelijk uitstroom in de reguliere arbeidsmarkt, dat is een vak apart. Sociale werkbedrijven verstaan dat vak. SW-bedrijven zijn voor werknemers met een beperking de springplank naar regulier werk, maar tegelijk het vangnet wanneer dat nodig is. Gemeenten hebben daar ontzettend veel baat bij; het gaat tenslotte om een doelgroep waar zij verantwoordelijk voor zijn. Financieel gezien pakt het onder de streep ook nog eens beter uit, zo blijft uit diverse onderzoeken, waaronder één in opdracht van de FNV.

Divers werk is nodig

Patricia stipte het eerder al even aan: voorwaarde voor goede begeleiding naar passend werk is wel dat sociale ontwikkelbedrijven diversiteit kunnen bieden. Zowel wat betreft vakgebied als niveau. “Alleen als een bedrijf divers werk aanbiedt, kunnen mensen doorgroeien en zich verder ontwikkelen, of juist een stapje terug doen. Daarbij haalt een bloeiend bedrijf met diverse werksoorten ook nog eens makkelijker nieuwe opdrachtgevers binnen. Het haakt allemaal in elkaar. Het gaat trouwens niet alleen om divers intern werk. Het is net zo belangrijk dat er door het SW-bedrijf genoeg divers werk bij reguliere werkgevers kan worden geboden.”

Elkaar gaan vinden

Daar ligt dan ook de urgentie voor DiverSWerk. “Ik zie sommige sociale werkvoorzieningen worstelen als het gaat om het behouden of binnenhalen van divers werk. Vooral voor bedrijven die in opdracht van de gemeente zijn afgeschaald, is het moeilijk om verder dan ‘de grote drie’ (schoonmaak, verpakken, groenvoorziening, red.) te komen. Tegelijk zijn er gelukkig ook veel SW-bedrijven met prachtige voorbeelden van divers werk, zowel van interne werksoorten als werksoorten bij reguliere werkgevers. Ik heb in de afgelopen jaren veel mooie werksoorten en trotse werknemers gezien. Dat hebben we ook meegenomen in onze campagne, opbouwen in plaats van afbreken. Ik heb op dat gebied veel inventiviteit, doorzettingsvermogen en veerkracht gezien bij SW-bedrijven. Er valt nog zoveel met elkaar te delen en van elkaar te leren! Met DiverSWerk hoop ik dat we die onderlinge uitwisseling kunnen bevorderen. Het lijkt mij mooi als bedrijven elkáár gaan vinden. Dat ze een andere sociale werkvoorziening bijvoorbeeld naar aanleiding van een verhaal op dit platform, gewoon eens opbellen: ‘Wil je eens een half uurtje met me meedenken?’”

Toon volledig overzicht