Diana Lettink (Stuurgroep DiverSWerk): “We mogen elkaar best uitdagen, de lat wat hoger leggen”

Als haar één ding duidelijk is geworden in vijf jaar SW, is het wel dit: hoe belangrijk werk is voor mensen om mee te komen en zich onderdeel te voelen van de maatschappij. Het maakt Diana Lettink alleen nog maar gepassioneerder om bij te dragen aan duurzame inzetbaarheid in de sector. Daar is meer diversiteit in werksoorten voor nodig, want: “Alleen met divers werk houd je mensen duurzaam inzetbaar.”

Maatwerk, creativiteit, verder denken dan de standaardoplossingen; dat geeft Diana Lettink energie. Gecombineerd met een groot hart voor mensen die net even wat meer steun nodig hebben, zit ze helemaal op haar plek als programmamanager duurzame inzetbaarheid, vitaliteit en arbo bij SBCM, A&O fonds en kenniscentrum sociale werkgelegenheid. Ze zet zich er met veel energie in voor de missie van SBCM: passend, duurzaam en zo regulier mogelijk betaald werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Mensen die aan de rand staan, hebben altijd al mijn interesse gehad”, vertelt Diana. “Zelf ben ik geboren met meerdere afwijkingen, ik heb bijvoorbeeld maar één arm. Alhoewel ik het nooit echt als een beperking heb gezien, weet ik wel hoe het is om anders te zijn. Mijn hart voor deze doelgroep wordt mede daardoor gevoed, denk ik.”

Divers werk maakt duurzaam inzetbaar

Al zo’n veertien jaar houdt Diana zich bezig met het thema duurzame inzetbaarheid, waarvan de laatste vijf jaar binnen de SW-sector. “Er zijn drie dingen van belang om duurzaam inzetbaar te zijn en blijven”, vertelt ze. “Gezond leven, werkplezier en groei. De eerste is misschien nog wel het moeilijkst om vanuit het werk te beïnvloeden. Sommige mensen hebben beperkingen die zorgen voor gezondheidsproblemen. Of een sociale omgeving waarin bijvoorbeeld veel wordt gerookt, ongezond gegeten of weinig bewogen. Verzuim blijft niet voor niets een uitdaging.” Maar ook werkplezier en groei zijn niet altijd vanzelfsprekend in de sector, stelt Diana. Terwijl dit wél van groot belang is voor duurzame inzetbaarheid van medewerkers en de wendbaarheid van organisaties. “Het heeft alles te maken met doen wat past bij je talenten, waar je blij van wordt. En met de ruimte en ondersteuning die je krijgt om je maximaal te ontwikkelen.” Het brengt ons gelijk bij de urgentie van DiverSWerk, want juist daarom is het zo belangrijk dat er meer diversiteit komt in werksoorten. “Hoe vind je werk dat past bij jouw talenten, interesses en mogelijkheden als er maar drie smaken zijn? We hebben vanuit SBCM de knelpunten rond duurzame inzetbaarheid in kaart gebracht en te weinig divers werk is daarin een hele belangrijke. Dat moeten we gezamenlijk aanpakken zodat mensen zin en plezier hebben en houden om te werken, maar ook de ondersteuning krijgen om dat te kunnen blijven doen.”

Visie, vertrouwen…

De afgelopen jaren hebben veel sociaal ontwikkelbedrijven hierin al grote stappen gezet. “Ik zie veel organisaties die nieuwe werksoorten binnenhalen en mooie samenwerkingen realiseren. Kijk naar de voorbeelden die we met DiverSWerk hebben verzameld; stuk voor stuk inspirerend.” Volgens Diana zijn visie, vertrouwen en ondernemerschap sleutelwoorden in deze succesverhalen. “Het zijn organisaties die weten waar ze naartoe willen en daar gericht aan werken. Waarbij in alle lagen van de organisatie commitment is voor die koers. Het zijn ook organisaties die niet blijven hangen bij de vraag ‘of onze mensen dit wel kunnen’, maar geloof hebben in de ontwikkelkracht van medewerkers wanneer je hen goed begeleidt. Door dat vertrouwen durven ze in mogelijkheden te denken.”

… en ondernemerschap

Met ondernemerschap tenslotte, doelt Diana op kansen zien en lef tonen. Maar ook de kracht om als organisatie wendbaar te zijn. “Succesvolle organisaties zijn in staat om op tijd in te spelen op veranderingen in de markt. Die veranderingen volgen elkaar in rap tempo op en zijn soms fors. Denk bijvoorbeeld aan de effecten van Covid-19. Daarbij komt dat de SW zich ook in een politiek speelveld begeeft. Ik geloof in het belang voor organisaties om wendbaar te zijn, maar dat kan alleen wanneer je medewerkers dat ook zijn. Mede daarom is het zo belangrijk om te investeren in de gezondheid, ontwikkeling en het werkplezier van medewerkers. Daar profiteert uiteindelijk de hele organisatie van. De link tussen duurzame inzetbaarheid van medewerkers en het bedrijfsbelang zou wat mij betreft vaker gelegd mogen worden. Natuurlijk is je doelstelling in de eerste plaats mensen te ontwikkelen en te begeleiden naar werk. Maar dat lukt alleen wanneer je als organisatie krachtig bent. Dus stel duidelijke doel- en taakstellingen en denk na over wat nodig is voor een gezonde bedrijfsvoering.”

Niet pamperen

Medewerkers hebben ook zelf een belang en verantwoordelijkheid om gezond te leven, plezier te houden in werk en te blijven groeien. Die boodschap mag wat Diana betreft meer nadruk krijgen. “Het is soms een valkuil in de SW dat we te lief voor elkaar willen zijn. Dat er uit goede bedoelingen wordt ontzien. Soms is dat nodig, maar we mogen elkaar best uitdagen, de lat wat hoger leggen. Want uiteindelijk is duurzaam inzetbaar zijn ook de verantwoordelijkheid van medewerkers zelf. Dat geldt voor de reguliere markt, maar net zo goed voor de SW. De waarde van het hebben van (betaald) werk is juist voor deze doelgroep groot. In alle gesprekken die ik heb gevoerd met medewerkers, is dat me vooral duidelijk geworden: hoe belangrijk betaald werk is voor mensen om mee te doen, om zich waardevol te voelen. Maar om duurzaam aan de slag te kunnen blijven werken is investeren in je eigen gezondheid, werkplezier én groei nodig. Pamper daarom niet, maar coach en ondersteun als organisatie medewerkers in het nemen van die verantwoordelijkheid. Wat kan jij doen om plezier te houden in het werk en wat heb je hiervoor nodig? Waar wil je je in ontwikkelen en hoe maken we hier ruimte voor? Zo motiveer je mensen in beweging te blijven, en dat geeft ook weer zelfvertrouwen.”

De volgende stap

Inmiddels zijn er genoeg voorbeelden die laten zien dat het kan: divers werk binnenhalen, uitvoeren en laten slagen. Wat is nu de volgende stap? “De bal ligt nu bij organisaties zelf om het verder te brengen. Maar dat is makkelijk gezegd. Er zijn tal van sociaal ontwikkelbedrijven die het ondanks veel goede wil nog niet lukt de omslag te maken. En daar zijn ongetwijfeld legitieme redenen voor.” Diana pleit daarom voor samenwerking, zowel binnen de sector als met reguliere werkgevers. “Het is zo belangrijk met elkaar in gesprek te gaan en van elkaar te leren. Waar sta je nu en wat heb je nodig? Misschien kunnen we een aantal proeftuinen inrichten waarin we met sociaal ontwikkelbedrijven oplopen en samen kijken hoe we kansen beter kunnen vinden en benutten.” Diana denkt ook dat er veel te winnen valt in de eigen positionering. “We mogen met z’n allen meer trots uitstralen. Er zijn topmerken die met de SW samenwerken. Zij zien het maatschappelijk belang van samenwerken. Haal daar je waarde uit en straal dat uit naar potentiële klanten. Ik moet daarbij denken aan het webinar dat binnen DiversWerk is georganiseerd met Samhall in Zweden. Hun klanten dragen met trots een label waaruit de samenweking blijkt. Daar kunnen we van leren.”